De verzuimrapportage die verzuimt

“Nova, jij kunt dit wel oppakken.”

Guus zegt het alsof hij haar een compliment geeft.
De opdracht: een rapportage over het stijgende ziekteverzuim.

De map die hij haar toeschuift zucht onder het gewicht van onuitgesproken verwachtingen. Nova knikt en onderdrukt een zucht. Natúúrlijk doet ze het.
Ze doet altijd wat nodig is.

Later die dag zit ze achter haar scherm, met koude, maar nog drinkbare koffie. “Bij Starbucks betaal je extra voor Ice-coffee” mijmert ze in zichzelf.

Excel opent traag, alsof ook het programma moe is. Regels vol percentages, kolommen met codes, formules die gevoelens reduceren tot cijfers. Ze telt, sorteert en analyseert. Alles keurig in het format van Guus.

De cijfers vertellen dat het verzuim stijgt, maar háár hoofd vult zich met gezichten.
Met Henk, die al weken thuis is.
Met Sanne, die nooit klaagt maar steeds stiller wordt.
Met die jonge collega die haar ooit toevertrouwde dat ze ’s ochtends huilde in de auto, voordat ze de parkeerplaats opreed.

"De cijfers vertellen dat het verzuim stijgt, maar háár hoofd vult zich met gezichten."

In haar mailbox een bericht van Guus:
“Graag de conceptversie voor morgen 10.00 uur. Houd het zakelijk.”

Nova ademt diep uit. Teruggrijpend op de cursus ademwerk die ze volgde om haar rust weer te pakken. En dat is nodig ook, want Guus zijn mail raakt een snaar. “Zakelijk”. Alsof dat kan.

Thuis ligt Super op zijn kussen, met de blik van iemand die al weet wat er speelt.

“Dus, mens,” bromt hij, “weer mensen geteld vandaag?”
“Geen mensen,” zegt ze, “verzuim.”
“Oh, dat stelt gerust,” zegt hij droog.
“En? Werden ze er beter van?”

Ze glimlacht flauwtjes.
“Ze willen weten waarom het verzuim toeneemt. Maar ik weet niet of ze het antwoord echt willen horen.”

“Ze willen cijfers,” zegt Super. “Geen oorzaken. Want oorzaken doen pijn.”

“Ze willen weten waarom het verzuim toeneemt. Maar ik weet niet of ze het antwoord echt willen horen.”

Nova kijkt naar hem. Zijn ogen zijn open, kalm.
Hij hoeft niets te begrijpen om gelijk te hebben.

Ze denkt aan hoe vaak ze zelf zegt dat alles goed gaat.

Aan de keren dat ze vermoeidheid wegpoetst met koffie en grapjes.
Aan hoeveel mensen dat elke dag doen.
En hoe het systeem dat gedrag beloont, zolang het maar meetbaar is.

Later die avond vraagt Peter hoe haar dag was.
“Druk” zegt ze op de automatisch piloot en met een halve glimlach.

Hij knikt. Ook moe, ook leeg, ook uitgeblust.
Ze eten in stilte.

“We meten verzuim, maar we negeren uitval,” schrijft Nova later in haar notitieboek.
“Cijfers zijn veilig. Gevoel is werk aan de winkel.”

Ze kijkt naar de woorden en voelt hoe haar hand trilt.
Het zijn niet de cijfers die haar raken, maar de verhalen erachter.
Verhalen waar niemand naar vraagt.

 Super zucht.

“Weet je wat het is?” zegt hij.

“Jullie mensen wachten tot iets breekt, en noemen dat dan een signaal.”

Ze knikt.

“Misschien moet ik eens stoppen met tellen.”

“Of beginnen met voelen,” zegt hij.

Super draait zich om en valt in slaap.
Nova blijft nog even zitten, het scherm van haar laptop strooit schaduwen op de muur.
Excel wacht op haar, maar zij wacht op iets anders.

Misschien op de moed om het anders te doen.

LEES DOOR IN NOVA'S DAGBOEK: De ongelooflijke rekensom