Ik voel niks. Hoe kan ik weer bij mijn gevoelens komen?

“Echtheid is geen kwestie van je hersens gebruiken, maar van het voelen van wat er gebeurt met je hart wanneer je iets ziet, doet, zegt of kiest. Bij iedere keuze die je maakt, weet je hart wat echt is en wat niet.”

— Uit het boek: Zen & Pen, Saskia de Bruin

Als je me de bovenstaande zin jaren geleden had laten lezen, had ik óf keihard gelachen, óf je glazig aangekeken omdat ik simpelweg niet begreep wat ermee bedoeld werd. Voelen met je hart? Hoe dan?

Überhaupt was niet goed bij mijn gevoel kunnen voor mij lange tijd een probleem. Ik had zelfs een diepgewortelde overtuiging: "ik kan niet voelen". En wat denk je dat er gebeurt als je dat werkelijk gelooft? Ja, precies: je voelt ook niks.

Dat is hoe overtuigingen werken. Wat jij gelooft, bepaalt jouw waarheid en daarmee jouw wereld.

Waarom kun je soms niet goed voelen?

Misschien herken je mijn verhaal wel: ik zat mega veel in mijn hoofd, dacht over alles na, had vaak hoofdpijn en ondertussen had ik moeite om echt te voelen wat ik nodig had of wat iets met me deed. Ergens diep vanbinnen had ik wel het idee dat er emoties waren, maar alsof er een soort blokkade is die voorkomt dat je ze echt kunt ervaren.

Geregeld leidde het dan ook tot frustratie. Waarom kan ik nou niet voelen? Iedereen kan toch voelen? Waarom ben ik anders?

"Waarom kan ik nou niet voelen? Iedereen kan toch voelen? Waarom ben ik anders?"

Oorzaken van contact kwijtraken met je gevoel

Er kunnen verschillende oorzaken zijn waarom je het contact met je gevoel bent kwijtgeraakt:

1- Je hebt geleerd om je gevoelens te negeren

Misschien kreeg je vroeger vaak te horen: “Stel je niet zo aan” of “Even doorbijten.” Als je keer op keer het signaal krijgt dat je gevoelens er niet toe doen, leer je ze vanzelf te onderdrukken.

2- Je zit te veel in je hoofd

Piekeren, analyseren en overdenken kunnen ervoor zorgen dat je je gevoelens niet meer registreert. Het is alsof je hoofd het roer overneemt, waardoor er gewoon geen ruimte overblijft om te voelen. Laatst hoorde ik iemand het treffend verwoorden hoe deze categorie mensen heet: Hoofdbewoners. 

Je lijf doet helemaal niet meer mee in het voelen, terwijl dat juist de belangrijkste bron van informatie is.

TIP: Jarenlang slikte ik de anticonceptiepil. Als ik nu terugkijk weet ik dat het één van de oorzaken is geweest waarom mijn gevoel zo ontzettend was afgevlakt. Dus ook je lifestyle/medicijngebruik onder de loep nemen kan helpend zijn.

Ook je lifestyle onder de loep nemen, kan helpen om terug te komen bij je gevoel. In mijn geval was dat stoppen met de pil

3- Je hebt ooit een pijnlijke ervaring weggestopt

Soms is er een emotie of gebeurtenis geweest die te groot of te pijnlijk voelde om te verwerken. Je hebt jezelf (onbewust) aangeleerd om niet te voelen, omdat dat op dat moment veiliger leek. Het kan iets uit je kindertijd zijn, maar net zo goed een trauma op latere leeftijd.

4- Je leeft op de automatische piloot

Je doet wat er van je verwacht wordt, werkt hard, regelt van alles – maar staat nooit stil bij hoe iets echt voelt. Het gevolg? Je raakt steeds verder verwijderd van jezelf.

En het vervelende is, dat bijvoorbeeld je telefoon en social media ervoor zorgen dat je nóg verder verwijderd raakt van je gevoelens. Want hoe langer je uit contact bent met je gevoel, hoe spannender en groter de stap wordt om er weer mee in contact te komen.

5- Je vertrouwt je gevoel niet (meer)

Soms voel je wel íets, maar twijfel je of je het wel goed aanvoelt. Misschien heb je in het verleden keuzes gemaakt op basis van je gevoel die niet goed uitpakten, of ben je vaak onzeker gemaakt over wat je voelde.

Het gevolg? Je bent gaan geloven dat je verstand betrouwbaarder is dan je gevoel, waardoor je het steeds minder serieus neemt. Maar je gevoel negeren betekent niet dat het verdwijnt – het sluimert op de achtergrond, wachtend tot je er weer naar durft te luisteren.

Je bent gaan geloven dat je verstand betrouwbaarder is dan je gevoel, waardoor je het steeds minder serieus neemt.

Hoe kom je weer in contact met je gevoel?

Als je lange tijd niet hebt gevoeld, kan het retespannend zijn om die verbinding weer aan te gaan. Maar het goede nieuws is: als ík kan leren voelen, dan kan jij het ook! Hier zijn een paar manieren om je gevoel weer ruimte te geven:

1) Word je bewust van je overtuigingen

Begin eens met onderzoeken wat jij over jezelf gelooft. Heb je (zoals ik vroeger) de overtuiging: Ik kan niet voelen? Of geloof je misschien: Mijn gevoelens doen er niet toe? Zodra je je overtuiging doorziet, kun je hem uitdagen: Is dit écht waar?

2) Breng je aandacht naar je lichaam

Je hoofd denkt, maar je lichaam voelt. Als je moeite hebt met voelen, is het vaak omdat je de signalen van je lichaam niet meer oppikt. Een paar simpele oefeningen:

• Scan je lichaam van top tot teen: waar voel je spanning?
• Leg je hand op je hart en adem rustig in en uit. Wat gebeurt er?
• Voel eens bewust je voeten op de grond – dit helpt om meer aanwezig te zijn in het hier en nu waardoor gevoelens duidelijker naar voren komen.

PS: Wil je hier meer van, dan is lid worden van Hartverwarmend een dikke aanrader. Hier neem ik je aan je hand mee in allerlei van dit soort oefeningen

3) Beweeg en kom uit je hoofd

Soms is voelen moeilijk omdat je te veel ‘vastzit’ in je hoofd. Beweging helpt. Een stevige wandeling, dansen, yoga – alles wat je uit je hoofd en in je lijf brengt, werkt.

4) Schrijf zonder filter

Pak een notitieboek en begin met deze zin: Wat mijn lijf me vandaag wil vertellen… Schrijf zonder na te denken over wat je voelt. Geen correcties, geen oordeel, gewoon schrijven.

Als je even niks weet te schrijven, schrijf dát dan gewoon op: “Ik weet even niet wat ik moet opschrijven” en desnoods nog een keer. Uit het niets komen er ineens weer woorden. Voel je lijf. Hoe voelen je voeten? Hoe voelt je buik? Je hoofd? Dit helpt om je gevoel te laten spreken zonder dat je hoofd er direct overheen walst.

5) Stel jezelf de juiste vragen

Vaak voelen we weinig omdat we onszelf de verkeerde vragen stellen. Bijvoorbeeld: Waarom voel ik niks? (wat een beperkende vraag is). Stel in plaats daarvan vragen als:

• Wat heb ik nu nodig?
• Waar voel ik ruimte, waar voel ik spanning?
• Als mijn lichaam kon praten, wat zou het me dan nu vertellen? (zie ook oefening 4)

6) Maak voelen onderdeel van je dag

Oefen dagelijks met kleine check-ins bij jezelf:

• Hoe voel ik me nu, op dit moment?
• Wat gebeurt er in mijn lichaam als ik deze keuze overweeg?
• Wat vertelt mijn intuïtie me?

7) Oefen geduld en mildheid

Als je lange tijd minder, weinig of niet gevoeld hebt, is voelen is net een spier die je opnieuw moet trainen. Je krijgt ook niet op dag 1 een sixpack als jij na jarenlang geen sportschool hebt gezien vanbinnen. Verwacht dus ook niet dat je na één oefening ineens een open boek van emoties bent. Geef jezelf de tijd en wees lief voor jezelf.

Je kunt altijd opnieuw leren voelen

Iedereen kan voelen. Jij ook. Als je jezelf jarenlang hebt afgeleerd om te voelen, is het logisch dat het even duurt om dat weer terug te krijgen.

Maar het begint met één simpele stap: geef aandacht aan wat er nu is. Niet door te forceren, maar door nieuwsgierig te zijn. Door te luisteren naar wat je lichaam je vertelt. Door stil te staan en jezelf de juiste vragen te stellen.

Dus, als jij ooit hebt gedacht Ik kan niet voelen – weet dan dat dat niet waar is. Je hebt het misschien gewoon een tijdje niet geoefend. Maar het is er nog steeds, diep vanbinnen. En het wacht tot jij er weer naar luistert.