Hoe stop ik met piekeren? 7 praktische tips die echt werken

Piekeren: het kan je volledig in beslag nemen. Je denkt en denkt, maar een oplossing lijkt alleen maar verder weg. Herkenbaar? Voor mij in ieder geval wel. Eén specifieke situatie zal ik nooit vergeten: een onschuldig appje van mijn manager maakte mijn hele avond tot een piekerhel…

In deze blog deel ik dat verhaal en geef ik je 7 praktische tips om te stoppen met piekeren. Want ja, het is écht mogelijk om de ruis in je hoofd te verminderen en rust te vinden.

“Kunnen wij morgen even in gesprek?”

Ik werkte destijds nog in loondienst toen mijn manager me op een doordeweekse avond appte: “Kunnen wij morgen even in gesprek?”

Gelijk schoot mijn hartslag omhoog en voelde ik een knoop in mijn maag. Oh shit. Eén voor één kwamen de gedachten als paddenstoelen uit de grond. Wat heb ik verkeerd gedaan? Heb ik iets gemist? Heb ik iets fout aangepakt? Mijn hoofd sloeg direct op hol.

Ik appte terug: “Ja hoor, dat kan. Waar gaat het over?” Maar daarna: krekels. Een oorverdovende stilte.

Gelijk schoot mijn hartslag omhoog en voelde ik een knoop in mijn maag. Oh shit. Eén voor één kwamen de gedachten als paddenstoelen uit de grond. Wat heb ik verkeerd gedaan? Heb ik iets gemist? Heb ik iets fout aangepakt? Mijn hoofd sloeg direct op hol.

De hele avond draaide ik in cirkels in mijn hoofd. Ik speelde scenario na scenario af, allemaal negatief natuurlijk. Straks krijg ik een officiële waarschuwing. Of erger: ontslag! De stilte maakte het alleen maar erger, de rampscenario’s werden steeds dramatischer en mijn buikpijn werd meer en meer voelbaar met elk uur dat voorbijging.

Door het piekeren werden de rampscenario’s steeds dramatischer en mijn buikpijn werd meer en meer voelbaar met elk uur dat voorbijging.

Dat meen je niet!

De volgende ochtend, na nauwelijks een oog dicht te hebben gedaan, stond ik gespannen op zijn kantoor. Nou daar gaan we!

Tot mijn verbazing zei hij: “Ik wil even met je sparren, want ik ben zo tevreden over je werk dat ik je graag een nieuwe functie wil aanbieden.”

Die avond vol piekeren bleek nergens voor nodig! Ik had mezelf helemaal gek gemaakt over een situatie die uiteindelijk niets negatiefs betekende. Dit moment leerde me hoe piekeren je volledig onderuit kan halen. Dit wilde ik kunnen doorbreken en dus startte de zoektocht naar manieren die helpend zijn.

Die avond vol piekeren bleek nergens voor nodig! Ik had mezelf helemaal gek gemaakt over een situatie die uiteindelijk niets negatiefs betekende.

Wat is NU het probleem?

Die hele avond zat ik vast in mijn gedachten over een probleem dat helemaal niet bestond! Achteraf had ik mezelf één simpele vraag moeten stellen: Wat is NU het probleem?

Maar ja, je weet niet wat je (nog) niet weet.

Pas later las ik die vraag in het boek: De kracht van het NU van Eckhart Tolle. Het helpt me tegenwoordig om piekeren te doorbreken. Piekeren gaat namelijk altijd over zaken uit het verleden óf dingen uit de toekomst. Door te focussen op het huidige moment, wordt vaak duidelijk dat er NU niets mis is. Dat inzicht alleen al geeft rust.

Piekeren gaat altijd over zaken uit het verleden óf dingen uit de toekomst. Door te focussen op het huidige moment, wordt vaak duidelijk dat er NU niets mis is.

Maar eerlijk is eerlijk, met deze ene simpele vraag ben ik echt niet altijd gelijk uit die piekermodus tegenwoordig. Door de jaren heen is het een zoektocht geweest naar meerdere manieren. De ene keer werkt iets prima en de volgende keer totaaaaaal niet. Daarom is het zo fijn om meerdere tools in je gereedschapskoffer te hebben. Komen ze.

7 tips om te stoppen met piekeren

1. Ga naar buiten en beweeg

Toen ik die avond bleef piekeren, had een stevige wandeling me zeker te weten geholpen. Beweging haalt je namelijk uit je hoofd en brengt je in je lichaam. Het ritme van je voeten en frisse lucht maken je gedachten rustiger. En in rust komt er vanzelf een antwoord (als dat al nodig is).

2. Stel de juiste vragen

De vragen die je jezelf stelt, bepalen de antwoorden die je krijgt. Slechte vragen, zoals Waarom moet dit mij overkomen?, voeden piekergedachten. Goede vragen, zoals Wat kan ik hiervan leren? of Wat is de eerstvolgende stap die ik kan zetten?, geven je helderheid en rust.

3. Schrijf je gedachten op

Heb je een hoofd vol gedachten? Schrijf ze op. Het opschrijven geeft overzicht en schept orde in de chaos in je hoofd. En de bonus? Opschrijven zorgt ervoor dat je afstand neemt van je piekergedachten. Vaak zien problemen er op papier een stuk minder groot en angstaanjagend uit.

Heb je een hoofd vol gedachten? Schrijf ze op. Het opschrijven geeft overzicht en schept orde in de chaos.

4. Adem bewust

Piekeren gaat vaak samen met een gespannen, oppervlakkige ademhaling. Door diep en bewust adem te halen, kalmeer je je lichaam en geest. Probeer bijvoorbeeld een simpele ademhalingsoefening: 4 seconden inademen, 4 seconden vasthouden, 4 seconden uitademen, 4 seconden pauzeren.

5. Plan een piekermoment

Ben je een hardcore piekeraar en denk je nu al: “nee maar echt, piekeren ga ik NOOIT afleren!” Weet dan dat wat jij gelooft je werkelijkheid wordt. Kan je de gedachte dat je het nooit gaat afleren nog niet omdraaien? Gun jezelf dan een vast moment op de dag om te piekeren en zet je wekker, bijvoorbeeld op 15 minuten. Schrijf al je zorgen op en verbrand ze daarna in een vuurtje.

6. Laat de controle los

Veel piekergedachten draaien om zaken die je niet kunt controleren. Daarom is deze vraag voor mij ook echt levensveranderend geweest: Heb ik hier invloed op? Als het antwoord nee is, laat het dan los. Richt je energie op dingen waar je wél invloed op hebt.

(Dit is voor mij ook de reden geweest dat ik geen journaal meer kijk. Jezelf het lot van de wereld aantrekken die je tóch niet kan veranderen, is mega vermoeiend. Wat kan JIJ doen?) 

7. Leef in het moment

Breng je aandacht naar wat je nú doet. Dit kan met eenvoudige acties zoals een lekker warm kopje thee zetten, je handen wassen, met je voeten op de vloer stampen of naar buiten kijken. Doe dit heel bewust met 100% aandacht. Gebruik je zintuigen om je te focussen op het huidige moment. Herhaal dit keer op keer als je merkt dat je gedachten weer met je aan de haal gaan.

Rust geeft ruimte, en ruimte brengt antwoorden

Die avond leerde ik dat piekeren niets oplost en vaak ook nog eens gebaseerd is op verkeerde aannames. Het maakt je alleen maar gespannen, kost je waardevolle tijd en tonnen energie!

Door bewuste keuzes te maken – zoals bewegen, goede vragen stellen, of simpelweg in het moment zijn – kun je piekeren doorbreken.

Zin om meer manieren te leren om uit je hoofd te gaan? Sluit je aan bij Hartverwarmend.